Het kweken uit broedbollen

Varens kunnen op verschillende manieren vermeerderd worden. De bekendste is het vermeerderen uit sporen. Maar wist u dat een aantal varens gemakkelijk vermeerderd kunnen worden uit door de varen zelf gevormde broedbollen.

Broedbollen komen het meeste voor op cultivars van de Polystichum setiferum, bij deze varensoort groeien de broedbollen aan de bovenkant van de steel bij de aanhechting van de bladveren. Andere Polystichum soorten die broedbollen vormen zijn o.a. P.andersonii, P.profilerum en P.stenophyllum, de broedbollen van deze soorten vinden we bij de top aan de onderzijde van het blad, meestal slechts 1 of 2 stuks.


Polystichum setiferum 'Nantes'	Polystichum andersonii
Andere soorten met broedbollen bij de top aan de onderzijde van het blad zijn o.a. Woodwardia radicans, Woodwardia unigemmata en Camptosorus rizophyllus.	Woodwardia radicans
Broedbollen kunnen ook op de bovenkant van de bladveer groeien, een goed voorbeeld hiervan is Asplenium bulbiferum.	De broedbollen van Asplenium bulbiferum laten zich gemakkelijk opkweken in vochtige compost, gezien het aantal broedbollen per plant is deze eenvoudig in grotere aantallen te vermeerderen.
Bij Cystopteris bulbifera en Cystopteris tennesseensis worden meerdere broedbollen gevormd aan de onderzijde van het blad, deze vallen er vanzelf af en groeien op de grond uit tot een nieuwe varen. In september-oktober kunnen de broedbollen van de plant geplukt worden en in een bakje op vochtige grond gelegd worden. U kunt natuurlijk ook de natuur zijn gang laten gaan en in het volgende voorjaar de tot een varentje uitgegroeide broedbol verplanten.	Cystopteris bulbifera
Polystichum andersonii	Bij de andere genoemde varensoorten kunnen we de natuur een beetje helpen door het deel van het blad waar de broedbol zit op de grond vast te pinnen. Door de verbinding met de moederplant zal de broedbol snel wortelen, het blad van de moederplant sterft af in de winter en de broedbol zal naast de moederplant opgroeien.
Bij de Polystichum setiferum cultivars is deze manier ook toe te passen, als resultaat krijgen we hierbij meerdere jonge plantjes omdat deze cultivars vaak bij elke bladveer een broedbol maken.	Polystichum setiferum 'Herrenhausen'
	Soms is er een verrassend resultaat te zien van een broedbol die is uitgegroeid tot een nieuwe varen, op de foto een kleine Polystichum setiferum'Madame-Patti' op de kroon van de moederplant.
Willen we een meer gecontroleerd resultaat dan moeten we het blad met de broedbollen van de plant knippen en delen van het blad in een plastic container leggen om de broedbollen op te kweken. Voor het prepareren van de containers zie Varens zaaien en opkweken. Vorig jaar las ik in een Engelse bron dat het goed is om boven op de potaarde een paar cm pure tuinturf aan te brengen en daar de varen veer op vast te prikken. Zo vinden de wortels niet direct voedsel (en blijven ze dus niet 'lui'), maar worden ze gedwongen op zoek te gaan. Ik heb het geprobeerd en het werkt echt. Het resultaat is een prima ontwikkeld wortelstelsel.	Kies een blad met de grootste broedbollen, bij voorkeur een waar de broedbol al blad heeft.
Maak van binddraad 2 of 3 beugeltjes om het blad vast te pinnen op de grond in de container.	Maak een geultje in de grond opdat de broedbollen in contact komen met de grond en pin het geheel vast.
Sluit de container en plaats deze op een lichte plek, niet in de volle zon, bij een temperatuur van 20 gr. C. Na enkele weken zullen de broedbollen uitlopen. Als de bladveren wat groter zijn kunt u beginnen met afharden.
Grotere broedbollen, zoals van Woodwardia radicans, kunnen direct opgepot worden, zeker als de broedbol al blad heeft.
Dryopteris erythosora 'Profilica' maakt als enige Dryopteris soort broedbolletjes, deze zijn heel klein, ze zien eruit als kleine lichtgoene vlekjes op het donkergroene blad.	Knip het bladdeel met de broedbol af en in vochtige aarde zijn al na enkele weken de nieuwe blaadjes te zien.
Polystichum setiferum'Plumosum-Densum'	Polystichum setiferum'Plumosum-Multilobum.
Bij bovenstaande soorten zijn door de overlappende bladveren de broedbollen moeilijk te zien, maar de kans dat ze aanwezig zijn is groot. Bij andere soorten zoals onderstaand zijn de broedbollen makkelijk te vinden.
Polystichum profilerum	Polystichum setiferum'Cristato-Pinnulum'
Polystichum setiferum 'Wollastonii'

Terug naar Varens kweken Vorige # 1 / 1 Volgende Terug naar boven 6812 weergaven

Varens kunnen op verschillende manieren vermeerderd worden. De bekendste is het vermeerderen uit sporen. Maar wist u dat een aantal varens gemakkelijk vermeerderd kunnen worden uit door de varen zelf gevormde broedbollen. Broedbollen komen het meeste voor op cultivars van de Polystichum setiferum, bij deze varensoort groeien de broedbollen aan de bovenkant van de steel bij de aanhechting van de bladveren. Andere Polystichum soorten die broedbollen vormen zijn o.a. P.andersonii, P.profilerum en P.stenophyllum, de broedbollen van deze soorten vinden we bij de top aan de onderzijde van het blad, meestal slechts 1 of 2 stuks. Polystichum setiferum 'Nantes' Polystichum andersonii Andere soorten met broedbollen bij de top aan de onderzijde van het blad zijn o.a. Woodwardia radicans, Woodwardia unigemmata en Camptosorus rizophyllus. Woodwardia radicans Broedbollen kunnen ook op de bovenkant van de bladveer groeien, een goed voorbeeld hiervan is Asplenium bulbiferum. De broedbollen van Asplenium bulbiferum laten zich gemakkelijk opkweken in vochtige compost, gezien het aantal broedbollen per plant is deze eenvoudig in grotere aantallen te vermeerderen. Bij Cystopteris bulbifera en Cystopteris tennesseensis worden meerdere broedbollen gevormd aan de onderzijde van het blad, deze vallen er vanzelf af en groeien op de grond uit tot een nieuwe varen. In september-oktober kunnen de broedbollen van de plant geplukt worden en in een bakje op vochtige grond gelegd worden. U kunt natuurlijk ook de natuur zijn gang laten gaan en in het volgende voorjaar de tot een varentje uitgegroeide broedbol verplanten. Cystopteris bulbifera Polystichum andersonii Bij de andere genoemde varensoorten kunnen we de natuur een beetje helpen door het deel van het blad waar de broedbol zit op de grond vast te pinnen. Door de verbinding met de moederplant zal de broedbol snel wortelen, het blad van de moederplant sterft af in de winter en de broedbol zal naast de moederplant opgroeien. Bij de Polystichum setiferum cultivars is deze manier ook toe te passen, als resultaat krijgen we hierbij meerdere jonge plantjes omdat deze cultivars vaak bij elke bladveer een broedbol maken. Polystichum setiferum 'Herrenhausen' Soms is er een verrassend resultaat te zien van een broedbol die is uitgegroeid tot een nieuwe varen, op de foto een kleine Polystichum setiferum'Madame-Patti' op de kroon van de moederplant. Willen we een meer gecontroleerd resultaat dan moeten we het blad met de broedbollen van de plant knippen en delen van het blad in een plastic container leggen om de broedbollen op te kweken. Voor het prepareren van de containers zie Varens zaaien en opkweken. Vorig jaar las ik in een Engelse bron dat het goed is om boven op de potaarde een paar cm pure tuinturf aan te brengen en daar de varen veer op vast te prikken. Zo vinden de wortels niet direct voedsel (en blijven ze dus niet 'lui'), maar worden ze gedwongen op zoek te gaan. Ik heb het geprobeerd en het werkt echt. Het resultaat is een prima ontwikkeld wortelstelsel. Kies een blad met de grootste broedbollen, bij voorkeur een waar de broedbol al blad heeft. Maak van binddraad 2 of 3 beugeltjes om het blad vast te pinnen op de grond in de container. Maak een geultje in de grond opdat de broedbollen in contact komen met de grond en pin het geheel vast. Sluit de container en plaats deze op een lichte plek, niet in de volle zon, bij een temperatuur van 20 gr. C. Na enkele weken zullen de broedbollen uitlopen. Als de bladveren wat groter zijn kunt u beginnen met afharden. Grotere broedbollen, zoals van Woodwardia radicans, kunnen direct opgepot worden, zeker als de broedbol al blad heeft. Dryopteris erythosora 'Profilica' maakt als enige Dryopteris soort broedbolletjes, deze zijn heel klein, ze zien eruit als kleine lichtgoene vlekjes op het donkergroene blad. Knip het bladdeel met de broedbol af en in vochtige aarde zijn al na enkele weken de nieuwe blaadjes te zien. Polystichum setiferum'Plumosum-Densum' Polystichum setiferum'Plumosum-Multilobum. Bij bovenstaande soorten zijn door de overlappende bladveren de broedbollen moeilijk te zien, maar de kans dat ze aanwezig zijn is groot. Bij andere soorten zoals onderstaand zijn de broedbollen makkelijk te vinden. Polystichum profilerum Polystichum setiferum'Cristato-Pinnulum' Polystichum setiferum 'Wollastonii'